Bếp Hoàng Cầm đang nhận được nhiều sự quan tâm tìm hiểu hiện nay. Vậy bếp Hoàng Cầm có gì đặc biệt, cấu tạo thế nào mà có thể không để quân địch phát hiện dấu vết khói. Mời bạn xem bài viết này của Thế Giới Tiện Dụng để được biết rõ.
Bếp Hoàng Cầm là gì?
Bếp Hoàng Cầm ra đời từ chiến dịch Hòa Bình và rất phổ biến trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Đây là một loại bếp dã chiến, có công dụng làm tan loãng khói của bếp tỏa ra khi nấu ăn nhằm tránh bị máy bay phát hiện từ trên cao, cũng như ở gần. Bếp mang tên người chế tạo ra nó, anh nuôi Hoàng Cầm.
Theo một số ít tài liệu ghi chép, người ý tưởng ra loại bếp này chính là Thượng sĩ Hoàng Cầm ( 1916 – 1996 ) quê ở Tỉnh Nam Định, là Tiểu đội trưởng nuôi quân thuộc Sư đoàn 308, Đại đoàn quân tiên phong.
Cụ thể, trong thời chiến, việc nấu ăn giữa rừng gặp rất nhiều khó khăn vất vả, ban ngày thì khói bốc lên, đêm hôm lại có lửa lập loè, dễ bị địch phát hiện. Điều đó khiến người anh nuôi Hoàng Cầm vô cùng trăn trở .Sau nhiều lần tâm lý, thử vẽ sơ đồ Bếp Hoàng Cầm, Thượng sĩ Hoàng Cầm đã tạo ra một loại bếp rất đặc biệt quan trọng gọi là Bếp Hoàng Cầm.
Đông xuân 1951 – 1952, trong Chiến dịch Hòa Bình, vì phải theo sát cuộc chiến đấu của Sư đoàn 308, bộ phận phục vụ của Hoàng Cầm phải chia làm 2 tổ, bình quân mỗi người phải phục vụ 60 người. Giai đoạn này ông đã chế tạo bếp Hoàng Cầm.
Sau nhiều ngày miệt mài nghiên cứu, vẽ sơ đồ một số kiểu bếp và nhiều lần làm thử nhiệm, chiến sĩ Hoàng Cầm đào hàng chục cái bếp khác nhau, với những kiểu bếp khoét sâu vào trong lòng đất có nhiều nhánh dẫn khói giống như hang chuột. Làm xong anh đặt nồi lên từng bếp, chất củi đun thử. Kết quả tạm được, nhưng lửa vẫn lộ, khói vẫn phảng phất bay lên. Không nản chí, Hoàng Cầm lại hì hục đào hàng chục cái bếp khác.
Lần này Hoàng Cầm đào các đường dẫn khói chẽ ra nhiều nhánh và dài gấp đôi. Trên rãnh dẫn khói rải cành cây rồi đổ đất san phẳng.
Phía trước cửa bếp đào một hố sâu, trên lợp nilon hoặc lá vừa để đồ, vừa che ánh lửa và có hầm chứa khói, hút lửa mạnh hơn. Cuối cùng, Hoàng Cầm đã tạo ra một kiểu bếp như ý, bếp lò khoét vào sườn đồi hoặc đào sâu xuống với những đường rãnh giống như râu mực từ bếp lò bò đi khá xa, trên rãnh được lát bằng cành cây và phủ đất ẩm tạo thành những ống thoát khói.
Từ trong lò tuôn ra, khói tỏa vào khắp các rãnh, bốc lên gặp lượt đất ẩm, bị lọc và cản lại, lan ra là là trên mặt đất, thoảng nhẹ nhàng như làn sương buổi sớm. Kiểu bếp này ngay sau đó được phổ biến rộng rãi đến các đơn vị và được anh em nuôi quân hoan nghênh. Bếp do Hoàng Cầm sáng tạo rất phù hợp với bộ đội thời chiến, kín lửa, khói không bốc cao, anh nuôi nấu ăn cả ngày, cả tối, không sợ máy bay địch phát hiện.
Bộ đội có cơm nóng, canh ngọt. Mỗi khi ém sát địch, anh nuôi vẫn nổi lửa đêm ngày. Tháng 10/1952, đơn vị đã quyết định lấy tên người chiến sỹ sáng tạo ra để đặt tên: Bếp Hoàng Cầm.
Bếp Hoàng Cầm do ông chế tạo đã được nhanh chóng phổ biến và sử dụng rộng rãi trong Quân đội Nhân dân Việt Nam thời kỳ Chiến tranh Đông Dương và Chiến tranh Việt Nam. Với thành tích trên, cha đẻ của bếp Hoàng Cầm đã được bầu là Chiến sĩ thi đua sư đoàn, được thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhì.
Cấu tạo Bếp Hoàng Cầm
Bếp Hoàng Cầm là loại bếp lò có cấu tạo khoét vào sườn đồi hoặc đào sâu xuống đất với những đường rãnh giống như râu mực từ bếp bò đi khá xa. Trên những rãnh được lát bằng cành cây và phủ đất ẩm, tạo thành những ống thoát khói. Khi nấu ăn, khói từ bếp sẽ toả vào những rãnh, bốc lên thì lại gặp đất ẩm nên bị lọc và cản lại, do đó chỉ bay là là trên mặt đất chứ không bốc thẳng lên trời. Nhờ đó, loại bếp này đã xử lý được yếu tố nấu ăn giữa rừng mà không sợ quân địch phát hiện.
Từ đó, loại bếp này đã mang tên chính người phát minh sáng tạo ra nó – bếp Hoàng Cầm. Loại bếp này sinh ra từ chiến dịch Hòa Bình ( 1951 – 1952 ) và rất phổ cập trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Có thể nói, nó là một ý tưởng mang tính phát minh sáng tạo và tính ứng dụng rất cao.
Hệ thống thoát khói có tác dụng hút khi tạo ra sự đối lưu không khí giúp cho bếp cháy tốt và dẫn khói thoát ra tạo thành làn khói mỏng bay là là
Hệ thống thoát khói gồm 3 bộ phận : hầm chứa khói, rãnh dần khói và tia tản khói .
+ Rãnh dẫn khói: có tiết diện 30 X 30 Cm, chiều dài từ ổng khỏi đèn hãm chứa khói thứ nhất 2,5 đến 3m. thẳng góc và cân đối với chiều dài bệ bếp. hướng thoai thoải vươn lên. Góc vươn 30 độ là tốt nhất.
+ Hầm chứa khói: Rãnh dẫn khói đưa khói tới 2 hầm chứa khói, hầm thứ nhất có kích thước 0,80×0,80×0,80m. Hầm thứ 2 cách hầm thứ nhất 3m có kích thước 1,0×1,0×1,0m.
+Tia tản khói: Các tia tản khói bắt đầu từ hầm chứa khói thứ 2 Mỗi bếp thường có 3 tia tản khói, có tiết diện 20 X 20 cm hoặc 25 X 25 Cm, dài ít nhất là 7m, đầu tia tản khói khuất vào trong bụi rậm hoặc lùm cây.
+ Cây, cành để lót và lấp đất: Hệ thống thoát khói được lát phía trên bằng cây, que tươi, phủ một lớp lá tươi và trên cùng là một phủ một lớp đất tơi xốp để cho khói thoát ra thành làn khói mỏng.
– Mái che, lợp bếp.
Nhằm giữ ánh lửa không để lọt ra ngoài và đun nấu được trong mọi điều kiện thời tiết. Có thể dùng tăng bạt có khung là tre, nứa, cây gỗ nhỏ căng ra che kín bếp hoặc dùng tre, nứa lá để lợp. Yêu cầu ban đêm không để lọt ánh sáng ra ngoài và ra vào thuận tiện.
– Rãnh thoát nước .Phòng khi trời mưa nước tràn xuống bếp, cần đào xung quanh bếp mạng lưới hệ thống rãnh thoát nước để dẫn nước chảy ra ngoài nhất là khi đào bếp ở sườn đồi phải đắp bờ cao, chắc như đinh để giữ nước khỏi tràn vào gây ngập và vỡ bếp.
Trên đây là toàn bộ nôi dung về bếp Hoàng Cầm được Thế Giới Tiện Dụng chia sẻ đến bạn. Mong rằng bạn đã tìm hiểu được những thông tin hữu ích về loại bếp dã chiến vô cùng độc đáo này.
